Podoba Ci się ten artykuł?
Oceń:
Co to jest internetowy scam?
Internetowy scam, inaczej oszustwo internetowe, to metoda, którą nieuczciwi użytkownicy sieci wykorzystują, aby wyłudzić pieniądze lub informacje, takie jak hasła czy numery kart kredytowych. Można na niego natknąć się niemal wszędzie w sieci: w e-mailach, na stronach internetowych, a nawet w komunikatorach czy na portalach społecznościowych. Przykład?
Dostajesz e-maila, który wygląda jak wiadomość od Twojego banku, z prośbą o zalogowanie się i sprawdzenie wiadomości. Clickbait? Nie do końca. Coś znacznie gorszego… Link prowadzi na stronę, która tylko udaje prawdziwą stronę banku. Jeśli tam wpiszesz swoje dane, oszuści mogą je wykorzystać.
To tylko jeden z wielu scenariuszy, jak internetowy scam może wyglądać.
Dziś wszyscy jesteśmy narażeni na oszustwa internetowe – czy to w pracy, czy w życiu prywatnym. Aby je rozpoznać, zachowaj szczególną uwagę! Staraj się zawsze weryfikować podejrzane linki czy wiadomości w niezależnych źródłach.
Przykłady oszustw internetowych
Na jaki scam możesz się natknąć w sieci? Oto najpopularniejsze przykłady!
#1 Deepfake
Wyobraź sobie sytuację, gdzie ktoś tworzy wideo z Robertem Lewandowskim, który rzekomo promuje inwestycję w jakąś rewolucyjną kryptowalutę. W wideo Lewandowski zachęca do szybkiego zainwestowania pewnej kwoty, zapewniając o niebywałych zyskach. W rzeczywistości jednak piłkarz nigdy takiego oświadczenia nie wygłosił, a film jest efektem manipulacji techniką deepfake. Ludzie, uwierzywszy, że autentyczna i zaufana osoba poleca tę inwestycję, mogą stracić swoje pieniądze, przekazując je oszustowi.
Czym jest deepfake? To zaawansowana technika cyfrowa, która pozwala na manipulację wideo lub audio, aby osoba na nagraniu wydawała się mówić lub robić coś, czego w rzeczywistości nie robiła.
#2 Oszustwa w sklepach internetowych, takich jak Allegro, Amazon czy OLX
Oszuści udają sprzedających, oferując atrakcyjne warunki transakcji, lecz w rzeczywistości mają na celu wyłudzenie pieniędzy lub danych osobowych. Często zachęcają do kontynuowania rozmowy poza oficjalną platformą zakupową, gdzie wysyłają fałszywe linki do rzekomych płatności lub potwierdzenia dostawy. Kliknięcie w taki link może prowadzić do przejęcia danych osobowych lub utraty środków z konta.
#3 Phishing
Ta technika opiera się na fałszywym przedstawieniu się za wiarygodne instytucje, takie jak banki czy portale aukcyjne. Oszuści mają na celu wyłudzenie wrażliwych danych, takich jak loginy, hasła, czy numery kart kredytowych. Otrzymujesz maila od Twojego banku z prośbą o zalogowanie się. Klikasz w link, który przenosi Cię do strony internetowej, wyglądającej identycznie jak strona Twojego banku. Jednak mogą ją zdradzić drobne szczegóły, takie jak inna literka w adresie. Logując się, przestępcy przejmują Twoje dane logowania i mogą „oczyścić Ci konto”.
#4 Wyłudzanie danych przez telefon
Coraz częstszą metodą jest wyłudzanie danych przez telefon. Dzwoni do Ciebie osoba podająca się za policjanta, urzędnika czy też pracownika banku. Jesteś przekonany, że to autentyczna osoba, bo zgadza się numer telefonu. Imię i nazwisko pracownika banku znajdujesz nawet na oficjalnej stronie internetowej banku. Wszystko się zgadza. W rezultacie wykonujesz wszelkie polecenia, które Ci wydaje, aby pozyskać dane osobowe czy hasła.
#5 Oszustwa w mediach społecznościowych
Oszuści coraz częściej wykorzystują media społecznościowe do swoich działań. Przykładem jest sytuacja, gdy konto Twojego znajomego na Facebooku, Instagramie lub innym portalu społecznościowym zostaje przejęte przez przestępców. Następnie, podając się za Twojego znajomego, osoba ta pisze do Ciebie wiadomość z prośbą o pilną pomoc finansową. Może twierdzić, że znalazła się w nagłej potrzebie i potrzebuje szybkiego przelewu pieniędzy lub wypłaty za pomocą kodu BLIK.
Stwórz bezpieczną witrynę w sieci!
Pomożemy Ci w tym!
Sprawdź naszą ofertę!
Jak unikać scamów?
Aby zwiększyć swoje bezpieczeństwo online i uchronić się przed scamami internetowymi, warto zastosować następujące kroki.
Używaj silnych haseł i dwuskładnikowe uwierzytelnianie (2FA)
Twórz skomplikowane hasła, które łączą litery, cyfry i symbole, regularnie je zmieniaj i aktywuj dwuskładnikowe uwierzytelnianie na wszystkich swoich kontach, gdzie jest dostępna. Wymaga ona potwierdzenia tożsamości za pomocą dwóch różnych metod, co znacząco zwiększa bezpieczeństwo.
Aktualizuj oprogramowanie i systemów zabezpieczeń
Regularnie aktualizuj system operacyjny, aplikacje i oprogramowanie antywirusowe, aby bronić się przed nowymi zagrożeniami.
Stosuj zasadę ograniczonego zaufania
Nie udostępniaj swoich ważnych danych na nieznanych stronach i bądź sceptyczny wobec ofert, które wydają się zbyt korzystne. Nie klikaj w podejrzane linki, ani nie pobieraj załączników z nieznanych źródeł. Zawsze sprawdzaj, czy adres strony, na której wpisujesz dane nie zawiera literówek lub nieoczekiwanych zmian, które mogłyby sugerować próbę oszustwa.
Sprawdzaj wiarygodność sklepów i sprzedawców internetowych
Przed dokonaniem zakupów upewnij się, że sklep jest wiarygodny, używając takich stron jak Trustpilot czy Google Reviews. Czytaj recenzje innych użytkowników. Zwróć uwagę na długość działalności sprzedawcy na platformie zakupowej oraz czy jego konto jest świeżo utworzone. Nie zgadzaj się na przeprowadzenie transakcji poza oficjalnym systemem aukcyjnym lub zakupowym.
Stosuj bezpieczne metody płatności
W przypadku sklepów internetowych, akceptuj płatności tylko za pośrednictwem metod oferowanych przez platformę, z której korzystasz, i wysyłaj towar tylko po potwierdzeniu wpłaty na Twoim koncie. Jeżeli napisze do Ciebie znajomy na Facebooku z prośbą o udostępnienie kodu BLIK, nie rób tego. Najpierw zadzwoń do tej osoby i upewnij się, że to nie scam! Jeżeli dzwoni do Ciebie pracownik banku i prosi o Twoje dane, rozłącz się i sam zdzwoń na infolinię Twojego banku. Nigdy nie wysyłaj kserokopii swoich dokumentów ani nie podawaj haseł w odpowiedzi na podejrzane wiadomości e-mail.
Trzymaj rękę na pulsie!
Warto śledzić takie strony jak https://niebezpiecznik.pl/ czy https://cebrf.knf.gov.pl/, w których opisywane są najnowsze metody oszustów internetowych.
Prowadzisz sklep online? Sprawdź, jak poprawić bezpieczeństwo witryny!
Co zrobić, gdy padniesz ofiarą oszustwa?
Jeśli zostaniesz oszukany w sieci, ważne jest, aby zachować spokój i działać szybko. Oto kilka kroków, które możesz podjąć:
- Zgłoś oszustwa na platformach zakupowych i społecznościowych – w przypadku oszustwa na platformie takiej jak OLX, Allegro, Facebook czy Instagram, natychmiast zgłoś to do administracji serwisu. Większość z nich dysponuje specjalnymi procedurami do zgłaszania nadużyć.
- Zgłoś oszustwo do banku i zastrzeż swoje karty – jeśli przeprowadziłeś nieautoryzowane transakcje, skontaktuj się z bankiem, aby zablokować płatności i zastrzec swoje karty. Działanie to zabezpieczy również środki w portfelach cyfrowych takich jak Google Pay czy Apple Pay.
- Zastrzeż danych osobowych, w tym PESEL – w przypadku wycieku danych osobowych, zastrzeż swój PESEL, aby uniemożliwić wykorzystaniem Twoich danych do zaciągania kredytów lub innych zobowiązań finansowych. Możesz to zrobić na oficjalnych stronie rządowej: https://www.gov.pl/web/gov/zastrzez-swoj-numer-pesel-lub-cofnij-zastrzezenie
- Zgłoś sprawę na Policję – nie wahaj się zgłosić oszustwa do najbliższej jednostki Policji lub prokuratury. Możliwe jest również złożenie zawiadomienia online przez stronę: https://www.gov.pl/web/gov/zglos-przestepstwo. Zachowaj wszystkie dowody, takie jak korespondencja e-mailowa, wiadomości SMS czy potwierdzenia płatności, które mogą okazać się kluczowe w dochodzeniu.
- Ostrzeż innych – jeśli napotkasz SMS czy e-mail, który wydaje się próbą oszustwa, zgłoś to na dedykowany numer alarmowy. W Polsce można zgłosić podejrzane wiadomości, przesyłając je na numer 8080, co jest darmową usługą mającą na celu ochronę innych użytkowników.
Podsumowanie
Internetowy scam wykorzystuje manipulację, socjotechnikę oraz najnowsze technologie, aby wyłudzić od nas pieniądze lub dane osobowe. Jeśli więc otrzymasz wiadomość od rzekomego nigeryjskiego księcia lub popularnego sportowca z prośbą o wsparcie finansowe w zamian za obiecane bogactwa, najlepiej od razu przerwij komunikację.
Takie sytuacje, choć kuszące, niemal zawsze okazują się próbą oszustwa, które mogą skutkować utratą oszczędności czy nawet narazić na zaciągnięcie kredytu bez Twojej wiedzy. Oszustwa internetowe są coraz bardziej zaawansowane i wymagają od nas czujności oraz weryfikacji otrzymanych informacji, aby nie stać się kolejną ofiarą.
Czym jest internetowy scam i jakie są jego najczęstsze rodzaje?
Internetowy scam to oszustwo mające na celu wyłudzenie pieniędzy lub danych osobowych, takich jak hasła czy numery kart kredytowych. Najczęstsze rodzaje to phishing, fałszywe sklepy internetowe, oszustwa na platformach społecznościowych, wyłudzanie danych przez telefon, oraz manipulacje za pomocą technologii deepfake.
Jak rozpoznać fałszywy sklep internetowy?
Fałszywy sklep internetowy często ma podejrzanie niskie ceny, brak recenzji lub bardzo nowe konto na platformie sprzedażowej. Warto sprawdzić wiarygodność sklepu na stronach takich jak Trustpilot czy Google Reviews, a także zwrócić uwagę na błędy ortograficzne na stronie i adres URL, który może zawierać literówki sugerujące próbę oszustwa.
Co to są deep fakes i jak mogą być używane w oszustwach?
Deep fakes to zaawansowane techniki cyfrowe, które umożliwiają manipulowanie wideo lub audio, sprawiając, że osoby na nagraniach wydają się mówić lub robić coś, czego w rzeczywistości nie zrobiły. Mogą być używane w oszustwach, na przykład poprzez stworzenie fałszywego wideo z popularną osobistością zachęcającą do inwestycji w podejrzane biznes.
Jakie są podstawowe kroki, aby chronić się przed oszustwami internetowymi?
Aby chronić się przed oszustwami internetowymi, powinieneś stosować silne hasła, włączyć dwuskładnikowe uwierzytelnienie. Regularnie aktualizuj oprogramowanie na swoim telefonie i komputerze. Zawsze bądź sceptyczny wobec nieznanych stron i ofert, które wydają się zbyt dobre, by były prawdziwe, i nie udostępniaj ważnych danych osobowych na podejrzanych stronach.
Co zrobić, gdy padnę ofiarą internetowego oszustwa?
Gdy padniesz ofiarą oszustwa, niezwłocznie skontaktuj się z bankiem lub serwisem, przez który przeprowadzona została transakcja, aby zablokować dalsze operacje. Następnie zgłoś sprawę na policję.gm. Pamiętaj o zastrzeżeniu numeru PESEL i kart płatniczych.
