Analiza SPACE – metoda określenia pozycji strategicznej Twojej firmy

Rozwój przedsiębiorstwa wymaga ustalenia odpowiedniej strategii. Może mieć ona charakter zachowawczy, defensywny bądź agresywny. Ważne jest jednak, by przyjęty kierunek był dopasowany do aktualnego makrootoczenia, rodzaju branży, konkurencyjności i bieżącej pozycji na rynku. Aby ocenić, jak na tym tle wypada Twoja firma, najlepiej dokonaj szczegółowej interpretacji danych biznesowych. W tym celu doskonale sprawdzi się metoda SPACE.

Choć analiza SPACE wykorzystywana jest w wielu sektorach, kryteria poddawane ocenie dobiera się indywidualnie. Wynika to z faktu, że każde przedsiębiorstwo charakteryzuje się odmienną specyfiką, wartościami, a ponadto ma różne misje i zadania. Dobrze wykonana ocena i wysnucie trafnych wniosków pozwoli Ci na zmniejszenie ryzyka niepowodzeń związanych z planami dotyczącymi dalszego rozwoju firmy. Umożliwi także zidentyfikowanie szans oraz zagrożeń, a także ułatwi zweryfikowanie kondycji danej branży. Nacisk kładzie się ponadto na wydobycie potencjału wewnątrz samej organizacji.

Co to jest analiza SPACE?

Czym dokładnie jest analiza SPACE? Jej nazwa wzięła się od pierwszych liter wyrazów: Strategic, Position, Action, Evaluation, czyli strategia, pozycja, działanie, ocena. Słowa tworzące ten skrót stanowią kwintesencję zagadnień związanych z tym terminem. Wybór właściwej taktyki, jaką powinien przyjąć przedsiębiorca, zależy od wyników SPACE. Analiza wskazuje bowiem odpowiedni kierunek działania.

Za metodą SPACE stoją trzy nazwiska: A. J. Rowe, R. O. Mason i K. E. Dickel. Odkryli oni, że za strategiczną pozycję przedsiębiorstwa odpowiadają czynniki wewnętrzne i zewnętrzne. Do pierwszych z nich zaliczyli przewagę konkurencyjną oraz zasoby finansowe konkretnej organizacji, do drugiej – otoczenie biznesowe, stabilność rynkową i siłę sektora.

Przeczytaj również: Pozycjonowanie lokalne – czy warto i kto skorzysta z niego najbardziej?

Co dokładnie bada i mierzy metoda SPACE?

Jeśli zastanawiasz się, co zrobić, by zwiększyć udział firmy w rynku, analiza SPACE może Ci w tym pomóc. Dzięki uzyskanym wynikom dowiesz się, jaki potencjał ma Twoja firma i jak wypada na tle całej branży. To ułatwi Ci planowanie zmian lub podejmowanie ważnych decyzji inwestycyjnych. Do podstawowych obszarów, które bada analiza SPACE, zalicza się kilka czynników.

Makrootoczenie

To ogół warunków wpływających na funkcjonowanie firmy na określonym terenie. Na czynniki kształtujące makrootoczenie składają się m.in.:

• sytuacja ekonomiczna i gospodarcza,
• demografia,
• przepisy prawne obowiązujące na danym obszarze,
• polityka międzynarodowa,
• moda, styl życia, kultura,

Konkurencja

Metoda SPACE umożliwia zbadanie branży, w której działa lub zamierza działać dana organizacja. Konkurencja jest uzależniona od wielu kryteriów, takich jak np. konieczność posiadania licencji bądź koncesji, dostęp do naturalnych surowców czy zainteresowanie oferowanymi produktami.

Przeczytaj również: Analiza konkurencji SEO – Twój pierwszy krok do stworzenia wygrywającej strategii SEO

Wewnętrzna organizacja

W tym wymiarze analizuje się cechy wewnątrz konkretnej firmy, np. liczbę oddziałów, zaplecze technologiczne, czy cele i zadania do realizacji w ramach poszczególnych departamentów.

Wybór strategii marketingowej na podstawie analizy SPACE

Analiza SPACE pozwala na ustalenie lub aktualizację kierunków działań. Wyróżnia się cztery rodzaje strategii, które są wyznaczane na podstawie tego, gdzie zlokalizowany jest punkt P na macierzy SPACE.

Strategia agresywna

Stawia się na nią, gdy branża cieszy się dużym zainteresowaniem, a firma dysponuje odpowiednimi zasobami finansowymi. W tym ujęciu nacisk kładzie się na dynamiczny rozwój, co wiąże się z koniecznością sporych inwestycji (m.in. w nowoczesne oprogramowanie).

Strategia zachowawcza

Dotyczy ona przedsiębiorstw stabilnych finansowo i jednocześnie cechujących się niewielką przewagą konkurencyjną. Najczęściej polega na kontynuacji rozpoczętych działań.

Przeczytaj również: Strategia marketingowa – co to jest i dlaczego jej potrzebujesz?

Strategia defensywna

Stosuje się ją wówczas, gdy firma nie dysponuje dużym zapleczem finansowym, a branża jest niestabilna. Strategia defensywna polega na pilnowaniu budżetu i ograniczaniu bieżących kosztów.

Strategia konkurencyjna

Rozwiązanie sprawdza się najlepiej w przypadku sektora o dużym potencjale, ale funkcjonującym w niestabilnym otoczeniu biznesowym. W takim wypadku podejmowane działania koncentrują się na penetracji lub dywersyfikacji rynku wraz z poszukiwaniem źródeł dofinansowania.

Metoda SPACE – jak mierzyć i oceniać efekty?

Jak przeprowadza się badania SPACE? Analiza przebiega w czterech etapach. Każdy z nich powinien być dostosowany do charakteru działalności danej organizacji. Poniżej krótkie podsumowanie:

Krok 1: określenie czterech wymiarów przestrzeni i ich determinant

Wyróżnia się cztery rodzaje determinant: IS (ang. industry strength) – siła sektora, CA (ang. competitive advantage) – przewaga konkurencyjna, FS (ang. financial strength) – potencjał finansowy, ES (ang. environmental stability) – stabilność otoczenia.

Determinanty wewnętrzne i zewnętrzne ustala się indywidualnie dla każdej firmy. Do przykładowych wskaźników, które warto wziąć pod uwagę, zaliczają się:

• Przewaga konkurencyjna (CA): jakość świadczonych usług, lojalność klientów, cykl życia usług, know-how, zaplecze technologiczne.
• Stabilność otoczenia (ES): poziom inflacji, popyt, podaż, konkurencyjność w branży, oferowane ceny.
• Siła sektora (IS): stabilizacja ekonomiczna, potencjał związany ze wzrostem kapitału, bariery wejścia na rynek, przewidywany wzrost popytu.
• Potencjał finansowy (FS): kapitał obrotowy, możliwe zwroty z inwestycji, poziom ryzyka, płynność finansowa.

Krok 2: Narysowanie układu współrzędnych z czterema półosiami CA, ES, IS i FS

Układ współrzędnych składa się z osi rzędnej Y (wartości dodatnie, góra – FS; wartości ujemne, dół – ES) oraz osi X (strona prawa – IS, wartości dodatnie; strona lewa, wartości ujemne – CA). Poszczególne ćwiartki powstałe na wykresie reprezentują wybrane strategie.

Tak prezentuje się przykładowy schemat macierzy:

Krok 3: Dokonanie kwantyfikacji wymiarów

Intensywność czterech badanych wymiarów określa się według sześciostopniowej skali, gdzie dla IS oraz FS 1 jest oceną najniższą, a 6 najwyższą. Wartości współrzędnych wylicza się na podstawie średniej sumy punktów (dla wspólnych wymiarów wybranej osi) zgodnie ze wzorem: x = f(IS) + f(CA); y = f(FS) + f(ES).

Krok 4: Wnioski oraz wyznaczenie strategicznej pozycji firmy

Punkt P, wyznaczony według skali na osiach X oraz Y, wskazuje na strategiczną pozycję firmy.

Zanim strategia, najpierw analiza SPACE!

Metoda SPACE to wiarygodny wskaźnik analityczny. Rozwiązanie doskonale sprawdza się w wielu sektorach, również i w branży marketingowej, odznaczającej się wysoką konkurencyjnością. Stanowi sposób na rzetelną ocenę kondycji Twojej firmy, a także jej otoczenia makroekonomicznego. Dodatkowo pozwoli Ci na sprawdzenie, jak konkretna organizacja prezentuje się na tle konkurencji. Dobrze przeprowadzona analiza SPACE umożliwi Ci podjęcie ważnych decyzji lub zweryfikowanie, czy prowadzone dotychczas działania były właściwe.

Żeby analiza SPACE była dobrze wykonana, a zaproponowana strategia okazała się słuszna, skontaktuj z firmami specjalizującymi się w takich zadaniach. Pomoc specjalistów zwiększy prawdopodobieństwo powodzenia realizowanych planów biznesowych.

Masz jeszcze jakieś wątpliwości dotyczące analizy SPACE? Skontaktuj się z nami!