Dobrze zbudowane drzewo kategorii – jak je przygotować?

Dobrze zaplanowana, wykonana i zoptymalizowana witryna odgrywa istotną rolę w sprzedaży internetowej. Stanowi nie tylko fundament intuicyjnej nawigacji, ale także ważny element, który wpływa na widoczność w wyszukiwarkach i doświadczenie użytkowników. Aby jednak strona sklepu internetowego była intuicyjna, musisz zadbać o drzewo kategorii. Jego zadaniem jest ułatwienie nawigacji po ofercie, poprawa doświadczeń konsumenta, a w efekcie zwiększenie szansy na konwersje. 

O tym, jak ważną rolę odgrywają uporządkowane kategorie i podkategorie w doświadczeniach zakupowych, mówią, chociażby badania Nielsen Norman Group. Wykazały one, że doświadczenia użytkowników są w dużej mierze uzależnione od struktury nawigacji. Przejrzysta i logiczna hierarchia kategorii pomaga użytkownikom szybciej znajdować potrzebne informacje i produkty, co zwiększa współczynnik konwersji.[1] Artykuł „The Beginner’s Guide to SEO” z serii Moz’s Whiteboard Friday podkreśla natomiast, że dobrze przemyślana struktura kategorii e-commerce jest istotna dla optymalizacji SEO – ułatwia algorytmom wyszukiwarki indeksowanie treści i poprawia widoczność strony w wynikach wyszukiwania.[2]

Wobec tego warto zadać sobie pytanie jak poprawnie przygotować drzewo kategorii, a następnie je optymalizować.

Co to jest drzewo kategorii w e-commerce?

Drzewo kategorii to hierarchiczna struktura organizacyjna używana na stronach internetowych, szczególnie w witrynach e-commerce, do grupowania i klasyfikowania treści lub produktów. Przypomina ono drzewo, gdzie „koroną” są główne kategorie, a „gałęziami” są podkategorie oraz kategorie trzeciego rzędu. Dzięki tej strukturze użytkownicy mogą w intuicyjny sposób przeszukiwać zawartość witryny, od ogólnych kategorii po bardziej szczegółowe sekcje. Najprościej drzewo kategorii pokazać na przykładzie – zobacz, jak wygląda ono w sklepie Deezee.

Zdj. 1. Przykład drzewa kategorii w sklepie Deezee. Źródło: https://deezee.pl/buty-damskie

Innymi słowy, drzewo kategorii działa jak przewodnik dla użytkowników strony. Pomaga im w łatwy sposób znaleźć to, czego szukają w sklepie internetowym.

Jak zaplanować drzewo kategorii w sklepie internetowym?

Najlepszy moment na projektowanie struktury sklepu to wczesny etap powstawania nowej witryny na e-commerce. Zaplanowanie kategorii i podkategorii jest fundamentem całego e-sklepu. Zanim jednak zaczniesz rysować schematy i tworzyć hierarchie, musisz dokładnie zrozumieć, co oferujesz i jak chcesz to zaprezentować.

Wyobraź sobie, że prowadzisz sklep z elektroniką. Twoje produkty mogą obejmować telewizory, laptopy, smartfony, a także akcesoria takie jak ładowarki czy słuchawki. W tej sytuacji musisz zastanowić się, jak najlepiej pogrupować te różne kategorie, aby były  jasne i zrozumiałe dla klientów. Przykład? Spójrz na to, jak rozpisane są kategorię w sklepie Komputronik.

Zdj. 2. Przykład jasnego rozpisania kategorii w sklepie Komputronik. Źródło: https://www.komputronik.pl/

To jednak nie wszystko – układając kategorie produktowe, zastanów się, jakie są typowe pytania, które zadają Twoi klienci. Będzie to pomocne na dalszym etapie prac nad drzewem kategorii. Przykładowo, jeśli jednym z głównych problemów klientów są różnice między różnymi rodzajami telewizorów, rozważ stworzenie podkategorii takich jak telewizory 4K, OLED i LED. Takie rozwiązanie zastosował sklep Komputronik w przypadku m.in. laptopów, dzieląc je na te do gier, biznesowe, dla nauczyciela, do domu, z technologią AI, itd.

Zdj. 3. Przykład podkategorii odpowiadających na potrzeby konsumentów. Źródło: https://www.komputronik.pl/

W budowaniu drzewa kategorii ważne są też twoje cele biznesowe. Przykładowo, jeśli chcesz zwiększyć sprzedaż określonego typu produktów, upewnij się, że są one dobrze widoczne w strukturze kategorii i łatwe do znalezienia. Zadbaj też o przemyślane umiejscowienie słów kluczowych w nazwach kategorii i ich opisach.

Czy sugerować się nazwami kategorii konkurencji?

Projektowanie struktury sklepu powinno obejmować również analizę konkurencji, a dokładniej tego, jak grupują oni swoje produkty. W czasie analizy zwróć uwagę przede wszystkim na to, które kategorie są najbardziej rozbudowane i jak są skomponowane. Przyjrzyj się też, czy konkurencja stawia na nazwy ogólne, czy też bardziej szczegółowe oraz, czy oprócz oczywistego podziału pojawiają się u nich mniej popularne rozwiązania, np. kategorie wyprzedaży, najnowsze lub nowości. Analizując te kwestie, lepiej zoptymalizujesz swoje drzewo kategorii, a także bardziej dostosujesz je do potrzeb konsumentów w danej branży.

Tworzenie drzewa kategorii – instrukcja krok po kroku

Przygotowanie drzewa kategorii warto rozpocząć od przeprowadzenia audytu już tych istniejących (jeśli takie są). Przeanalizuj, które kategorie są obecnie dostępne, jak są zorganizowane i oceń ich skuteczność. Sprawdź też, czy istniejące kategorie są intuicyjne i czy odpowiadają na potrzeby użytkowników. Oprócz tego zidentyfikuj potencjalne problemy, takie jak zbyt szerokie lub wąskie kategorie, które mogą wprowadzać w błąd. Sprawdź też efektywność aktualnej struktury kategorii – przeanalizuj dane takie jak:

• liczba odwiedzin,
• współczynnik odrzuceń,
• konwersje w poszczególnych kategoriach.  

Przykładowo, jeśli w Twoim sklepie jest kategoria „odzież damska” z podkategoriami „spodnie”, „koszule”, „sukienki”, „spódnice” – zastanów się, czy nie warto dodać podkategorii „sukienki na wesele”, a nawet jeszcze bardziej szczegółowej „czarne sukienki na wesele”.

Zdj. 4. Przykład rozbudowanego drzewa kategorii sklepu Modne Duże Rozmiary. Źródło: https://modneduzerozmiary.pl/49-sukienki-koronkowe/s-1/kolor-czarny

Krok 2. Zbieranie informacji o produktach/usługach i potrzebach użytkowników

Drugim krokiem budowania drzewa kategorii jest zebranie szczegółowych informacji na temat oferowanych produktów lub usług oraz potrzeb i oczekiwań Twoich klientów. Możesz wykorzystać do tego narzędzi analitycznych, takich jak „heatmapy” lub Google Analytics, ankiety klientów oraz badania rynkowe. Spróbuj również rozważyć przeprowadzenie badań z użytkownikami (UX research), aby uzyskać bezpośrednią informację zwrotną na temat struktury sklepu. Wiedza o tym, jakie produkty są najpopularniejsze, jakie są najczęściej wyszukiwane frazy oraz jakie problemy rozwiązują Twoje produkty, pomoże Ci stworzyć strukturę, która najlepiej odpowiada na potrzeby Twoich użytkowników.

Krok 3. Tworzenie hierarchii

Na podstawie zebranych danych, stwórz główne kategorie, które będą szerokimi grupami produktów lub usług. Następnie określ odpowiednie podkategorie, które szczegółowo klasyfikują produkty. Jasne zdefiniowanie głównych i podrzędnych kategorii sprawia, że struktura jest logiczna i zrozumiała zarówno dla użytkowników, jak i dla wyszukiwarek. Pamiętaj, że menu w e-commerce powinno być uporządkowane w sposób logiczny i intuicyjny, aby użytkownik mógł szybko odnaleźć interesujące go produkty.

Przykład. W sklepie z odzieżą możesz mieć główne kategorie „Mężczyźni” i „Kobiety”, a każda z tych kategorii może być podzielona na „Odzież wierzchnia”, „Koszule” i „Spodnie”. Upewnij się, że najczęściej wyszukiwane lub najważniejsze produkty są łatwo dostępne. Jeśli szukasz inspiracji możesz zerknąć na kategorie w sklepie Medicine.

Zdj. 5. Przykład podziału głównych kategorii na podkategorie w sklepie internetowym Medicine. Źródło: https://wearmedicine.com/c/ona

Krok nr 4. Ustalanie nazw kategorii i opisów

Kategorie i podkategorie w sklepie internetowym powinny mieć jasne zrozumiałe nazwy, które dokładnie opisują ich zawartość. Użyj słów kluczowych, które są zgodne z terminologią używaną przez Twoich klientów i ważne dla SEO Twojej witryny. Optymalizacja nazw kategorii pod kątem SEO pomaga w lepszym indeksowaniu strony przez wyszukiwarki, a także sprawia, że są one bardziej zrozumiałe dla użytkowników. To, dlatego zamiast wymyślnych i kreatywnych słów, postaw na te proste i powszechnie znane i używane. 

Zdj. 6. Przykład prostych nazw w kategorii w sklepie Wilcza Jagoda. Źródło: https://wilczajagoda.love/

Mając przygotowane nazwy, warto przyjrzeć się, jak wygląda strona kategorii. Jedną z najważniejszych rzeczy na niej będzie opis, który przedstawi asortyment klientom, a także będzie zawierał istotne elementy dla pozycjonowania witryny.

Zdj. 7. Przykład opisu kategorii w sklepie internetowym Beliani. Źródło: https://www.beliani.pl/ogrod/meble-ogrodowe/

Krok 5. Implementacja i testowanie

Gotowe drzewo kategorii należy zaimplementować na stronę internetową. Robiąc to, upewnij się, że struktura jest poprawnie odwzorowana w kodzie HTML i systemie zarządzania treścią. Przede wszystkim sprawdź, czy linki do kategorii są poprawnie ustawione w menu nawigacyjnym, a także czy występują w wewnętrznym linkowaniu między stronami produktów i podstronami kategorii. Kategorie i podkategorie powinny być widoczne na stronie głównej oraz w wynikach wyszukiwania wewnętrznego. Dostępność kategorii z poziomu innych powiązanych stron wpłynie korzystnie na nawigację i pozycjonowanie witryny.

Nawigacje w sklepie musisz również przetestować – najlepiej na różnych urządzeniach: komputerach, tabletach, smartfonach oraz w różnych przeglądarkach. User experience (UX) drzewa kategorii wymaga, aby kategorie i podkategorie były dobrze widoczne na małych ekranach, a wszystkie linki działały w przeglądarkach Chrome, Firefox, Safari, Edge i innych.

Na czym polega zarządzanie kategoriami w e-commerce?

Na przygotowaniu i wdrożeniu drzewa kategorii praca się nie kończy – strukturę witryny trzeba stale optymalizować. Zarządzanie kategoriami obejmuje zarówno regularne aktualizowanie struktury, jak i umiejętne korzystanie z kategorii ukrytych, wirtualnych i dynamicznych, które mogą znacząco wpłynąć na SEO i komfort użytkownika.

Kategorie wirtualne (np. tworzone na podstawie tagów czy filtrów) mogą pomóc w lepszym dopasowaniu listingu produktów do zapytań użytkowników, a ukryte przydadzą się do testów A/B lub specjalnych promocji. Jest to konieczne, ponieważ rynki i potrzeby klientów zmieniają się – drzewo kategorii powinno dostosowywać się do tych zmian. Regularna ocena pozwoli Ci zidentyfikować nieefektywne kategorie, poprawić nawigację i zoptymalizować SEO.

Przykład? Jeśli zauważysz, że kategoria „Akcesoria” jest zbyt szeroka, klienci mają trudności z odnalezieniem konkretnych produktów i szybko z niej wychodzą, możesz podzielić ją na mniejsze podkategorie, takie jak: etui, ładowarki, słuchawki, smyczki itp. Możesz również stworzyć kategorie dynamiczne lub wirtualne, aby automatycznie pogrupować produkty na podstawie filtrów lub atrybutów takich jak „etui do iPhone’a” lub „ładowarki do samochodu”. 

Monitoring trendów rynkowych i opinii klientów pozwoli Ci również ustalić, czy w Twoim sklepie potrzebne są nowe kategorie lub podkategorie. Powinny się one pojawić, jeśli do swojej oferty dodasz nowości lub w odpowiedzi na rosnące zainteresowanie określonymi produktami, lub usługami. W niektórych branżach dobrym wyborem są też kategorie sezonowe. Na przykład marka House pod koniec wakacji wprowadza kategorię „Back to School”, a sklep Loberon okresowo dodaje kategorię, w której klienci mogą znaleźć jesienne dekoracje do domu.

Zdj. 8. Przykład sezonowej kategorii Back to School w sklepie interetowym House. Źródło: https://www.housebrand.com/pl/pl/

Zdj. 9. Przykład sezonowej kategorii związanej z dekoracjami jesiennymi do domu. Źródło: https://www.loberon.pl/

Jak wykorzystać kategorie ukryte w drzewie kategorii?

Ułatwieniem dla nawigacji w sklepie internetowym są też tzw. kategorie ukryte. Nie są one bezpośrednio widoczne w głównym menu nawigacyjnym, ale przez bezpośrednie linki, wyszukiwarki wewnętrzne lub inne mniej oczywiste ścieżki. Mogą to być kategorie z niszowymi produktami lub specjalistycznymi usługami. W ukrytych kategoriach możesz umieścić produkty sezonowe, zestawy promocyjne lub limitowane edycje. Są one również dobrym miejscem dla produktów spełniających specyficzne potrzeby klientów np. alergików. 

Zdj. 10. Przykład kategorii ukrytej widocznej z wyszukiwarki Google, a nie w menu kategorii na stronie. Źródło:  https://rawbeautyhouse.pl/kolekcja/dla-alergikow

Warto korzystać kategorii ukrytych , aby poprawiać SEO sklepu internetowego. Na ich stronach można umieścić wartościowe treści, zoptymalizowane pod kątem słów kluczowych. Dzięki temu będą one wypełniać luki w ofercie i przyciągać specyficzne zapytania, które nie są bezpośrednio adresowane przez główne kategorie.

Jakie narzędzia wspierają zarządzanie kategoriami?

Stałe monitorowanie, analizowanie i optymalizacja drzewa kategorii w sklepie to zadanie czasochłonne, dlatego warto wspomóc się narzędziami ułatwiającymi pracę. Jednym z nich jest system PIM (Product Information Management). Pomaga optymalizować opisy, atrybuty, ceny i zdjęcia przypisane do kategorii, służąc jako „jedyne źródło prawdy” dla całej organizacji. Dzięki PIM można łatwo identyfikować braki w informacjach produktowych oraz efektywnie zarządzać procesem ich uzupełniania. Zarządzanie drzewem kategorii z poziomu PIM ułatwia pracę  i umożliwia spójne zarządzanie  informacjami produktowymi oraz ich optymalizację pod kątem SEO. W praktyce oznacza to, że każda kategoria i podkategoria na stronie ma dokładne, pełne i aktualne informacje o produktach, co jest istotne dla efektywnego pozycjonowania i przyciągania ruchu z wyszukiwarek.

Przykładem takiego systemu jest Ergonode, który oferuje intuicyjne narzędzia do zarządzania informacjami produktowymi i strukturą kategorii. Umożliwia centralizację wszystkich danych produktowych w jednym miejscu, co znacznie ułatwia ich aktualizację i utrzymanie spójności. Dzięki przyjaznemu interfejsowi użytkownika zespoły mogą łatwo tworzyć i edytować kategorie oraz podkategorie, przypisywać do nich produkty i zarządzać atrybutami.

Korzystanie z PIM pomaga utrzymać porządek, ponieważ wszystkie informacje są przechowywane w jednej, łatwo dostępnej bazie danych. System monitoruje również braki w danych, takie jak niekompletne opisy czy brakujące zdjęcia, i pozwala na szybkie ich uzupełnienie. Ponadto, PIM pilnuje procesy związane z zarządzaniem informacjami produktowymi, co ułatwia współpracę między różnymi działami firmy, takimi jak marketing, sprzedaż czy logistyka.

Dzięki integracji PIM z Twoją strukturą kategorii możesz zapewnić spójność i aktualność danych w całym sklepie internetowym. To nie tylko poprawia efektywność operacyjną, ale także wpływa pozytywnie na doświadczenie klienta, który otrzymuje dokładne i pełne informacje o produktach. W efekcie, sklep jest lepiej postrzegany przez klientów i osiąga wyższe pozycje w wynikach wyszukiwania, co przekłada się na zwiększenie ruchu i sprzedaży.

Przygotowanie drzewa kategorii – jakich błędów unikać?

Podczas tworzenia i zarządzania strukturą kategorii na stronie e-commerce mogą wystąpić różne błędy, wpływające na funkcjonalność witryny i jej wyniki w wyszukiwarkach. Najczęstsze pułapki znajdziesz poniżej.

Zbyt głęboka hierarchia

Zbyt głęboka struktura może sprawić, że użytkownicy będą mieli trudności w nawigacji, a wyszukiwarki mogą mieć problem z indeksowaniem strony. Zamiast tworzenia tak rozbudowanych struktur jak np.  „Elektronika” > „Telewizory” > „Telewizory LED” > „Telewizory LED 4K” > „Telewizory LED 4K do 50 cali”. Staraj się, aby hierarchia była płaska i intuicyjna. Główne kategorie powinny mieć bezpośredni dostęp do podkategorii, a użytkownik powinien być w stanie znaleźć potrzebne produkty w maksymalnie 3 kliknięciach.

Niejasne lub zbyt ogólne nazwy kategorii

Nieprecyzyjne nazwy kategorii i podkategorii mogą być mylące dla użytkowników i wyszukiwarek. Używaj więc precyzyjnych, opisowych nazw, zawierających istotne słowa kluczowe. Upewnij się również, że nazwa każdej kategorii jednoznacznie odzwierciedla jej zawartość.

Duplikacja kategorii i podkategorii

Tworzenie zduplikowanych kategorii, np. „Laptopy gamingowe” i „Laptopy do gier”, które zawierają te same produkty, może wprowadzać chaos. Zamiast tego lepszym wyborem będzie  nawigacja fasetowa, czyli przemyślany system filtrów. Pozwoli ona zawęzić liczbę wyświetlanych produktów do tych, które spełniają wybrane przez klienta kryteria np. dotyczące marki, rozmiaru (wymiarów), koloru, materiału wykonania.  

Brak aktualizacji i zarządzania kategoriami

Brak analizy danych związanych z zachowaniami użytkowników i współczynnikami konwersji będzie prowadzić do utrzymania nieefektywnych kategorii i braku dostosowania się do zmieniających się potrzeb użytkowników.

Podsumowanie

Tworzenie i zarządzanie dobrze zaplanowanym drzewem kategorii to podstawowy element sukcesu każdej witryny e-commerce. Przejrzysta struktura nie tylko ułatwia użytkownikom znalezienie potrzebnych produktów, ale także znacząco wpływa na efektywność SEO, poprawiając widoczność Twojej witryny w wynikach wyszukiwania. Dzięki przemyślanej hierarchii, odpowiednim nazwom i opisom kategorii oraz nawigacji fasetowej, możesz stworzyć intuicyjną strukturę, która zaspokoi potrzeby zarówno użytkowników, jak i wyszukiwarek. Pamiętaj, że optymalizacja drzewa kategorii ważna jest zarówno dla nowych sklepów, jak i już tych funkcjonujących.

[1] https://www.nngroup.com/articles/ecommerce-expectations/

[2] https://moz.com/beginners-guide-to-seo