Rodzaje oszustw internetowych
Internet pełen jest pułapek zastawianych przez oszustów, którzy wykorzystują różne metody, aby wyłudzić pieniądze lub dane osobowe. Oto najczęściej spotykane rodzaje oszustw internetowych.
Oszustwa na kupującego (OLX, Vinted, Allegro)
Oszuści podszywają się pod kupujących, proponując korzystne warunki zakupu, ale w rzeczywistości próbują wyłudzić pieniądze lub dane osobowe. Najczęściej przekierowują rozmowę poza serwis zakupowy i wysyłają tam fałszywe linki do rzekomych płatności lub dostawy. Po kliknięciu w link, dochodzi do wyłudzenia Twoich danych osobowych, a nawet do kradzieży pieniędzy z konta.
Zdj. 1. Schemat oszustwa na kupującego stworzony przez UKNF. Źródło: cebrf.knf.gov.pl
Fałszywe potwierdzenia przelewów
Oszuści przesyłają sfałszowane zrzuty ekranu potwierdzające wykonanie przelewu, zachęcając Cię do wysłania towaru przed faktycznym otrzymaniem pieniędzy. Płatność nigdy nie dociera, a Ty zostaje bez pieniędzy i bez towaru.
Phishing i wyłudzenie danych osobowych
Ta metoda polega na podszywaniu się pod zaufane instytucje (np. banki, portale aukcyjne) w celu wyłudzenia wrażliwych informacji takich jak loginy, hasła czy numery kart kredytowych. Oszuści często stosują fałszywe strony internetowe, które wyglądają identycznie jak prawdziwe.
Oszustwa na BLIK
Oszuści proszą o podanie kodu BLIK, który rzekomo ma przyspieszyć transakcję. W rzeczywistości kod ten jest używany do natychmiastowej wypłaty gotówki z bankomatu na Twój koszt.
Zostań prawdziwym #Gamechangerem w swojej branży!
Na co zwracać uwagę podczas zakupów online? Jak się nie dać oszukać?
Aby nie dać się oszukać, stosuj się do poniższych wskazówek.
- Bądź ostrożny, zawierając transakcje z nieznanymi osobami, zwłaszcza gdy kontakt jest ograniczony do adresu e-mail bez numeru telefonu.
- Unikaj „super okazji”, które mogą okazać się zbyt piękne, by były prawdziwe.
- Nie znasz sklepu, w którym kupujesz? Sprawdź jego wiarygodność na Trustpilot, Google Reviews lub w grupach tematycznych na Facebooku. To właśnie dlatego opinie klienta w strategii marketingowej są tak istotne.
- Zawsze sprawdzaj wiarygodność sprzedawcy, analizując jego poprzednie aukcje oraz opinie innych kupujących.
- Zwróć uwagę na historię działalności sprzedawcy – czy istnieje od dłuższego czasu, czy też jest to nowo utworzone konto.
- Jeśli licytujesz w aukcji, poczekaj do jej zakończenia i sprawdź, czy możliwa jest opcja płatności w sklepie internetowym przy odbiorze.
- Korzystając z serwisów zakupowych, nie zgadzaj się na transakcje poza oficjalnym systemem aukcyjnym.
- Gdy otrzymasz e-maila z informacją o wygraniu aukcji, upewnij się, że wiadomość pochodzi od prawdziwego sprzedawcy. Często oszuści przejmują konta użytkowników i podszywają się pod nich, wystawiając fikcyjne produkty.
- Oszuści mogą stworzyć fałszywą wersję strony aukcyjnej, jak również każdej innej, w tym naszej. Dlatego zawsze sprawdzaj adres strony wyświetlany w przeglądarce. Zwróć uwagę także na certyfikat bezpieczeństwa SSL oraz błędy ortograficzne czy stylistyczne na stronie.
- Akceptuj płatności jedynie za pośrednictwem metod oferowanych przez platformę, z której korzystasz.
- Wysyłaj towar dopiero po zaksięgowaniu wpłaty na Twoim koncie.
- Nie podawaj kodu BLIK ani danych karty.
- Chroń swoje dane osobowe i hasła – nigdy nie wysyłaj kserokopii swoich dokumentów ani nie podawaj haseł w odpowiedzi na podejrzane wiadomości e-mail.
Co zrobić, gdy zostaniesz oszukany?
Jeżeli padniesz ofiarą oszustwa w sieci, nie trać głowy. Co możesz wtedy zrobić?
Kontakt ze sprzedawcą
Próba rozwiązania problemu bezpośrednio ze sprzedawcą jest pierwszym krokiem. Czasami problemy wynikają z nieporozumień, które można wyjaśnić.
Zgłoszenie oszustwa do platformy zakupowej
W przypadku oszustwa na platformach takich jak OLX czy Allegro, należy zgłosić nieuczciwą transakcję do administracji serwisu. Większość platform posiada systemy zgłaszania takich przypadków.
Zgłoszenie do banku
W przypadku nieautoryzowanych transakcji należy natychmiast skontaktować się z bankiem w celu anulowania płatności. Zastrzeż też swoje karty w bankowości lub aplikacji swojego banku. Karty w ten sposób przestaną działać również w Google Pay i Apple Pay.
Zastrzeż PESEL
Jeżeli doszło do wycieku Twoich danych osobowych, koniecznie zastrzeż swój PESEL. Dzięki temu nikt nie będzie mógł wziąć żadnego kredytu wykorzystując Twoje dane. PESEL możesz zastrzec na stronie: https://www.gov.pl/web/gov/zastrzez-swoj-numer-pesel-lub-cofnij-zastrzezenie
Zgłoszenie sprawy na policję
Zgłoś oszustwo na policji. Możesz je zgłosić w najbliższej jednostce Policji lub prokuraturze. Możliwe jest również złożenie zawiadomienia za pomocą https://www.gov.pl/web/gov/zglos-przestepstwo. Pamiętaj o zabezpieczeniu dowodów, takich jak maile, wiadomości czy potwierdzenia płatności.
Ostrzeżenie innych
Jeżeli otrzymałeś podejrzanego SMS-a, który może być próbą wyłudzenia danych lub pieniędzy, zgłoś to, przesyłając taką wiadomość na numer 8080! Jest to bezpłatne, a może uchronić innych przed oszustem.
Podsumowanie
Internet to prawdziwa skarbnica możliwości, ale także pułapek. Niestety, oszuści są bardzo sprytni i wymyślają coraz to nowe sposoby wyłudzania danych czy pieniędzy.
Pamiętaj, że w sieci, tak jak w życiu, warto kierować się zdrowym rozsądkiem i odrobiną nieufności. Bądź czujny – jeśli coś wygląda podejrzanie, prawdopodobnie takie jest. Sprawdzaj wiarygodność sprzedawców i sklepów internetowych. Nie dokonuj transakcji poza serwisem internetowym. Jeżeli zostałeś oszukany, szybko zareaguj, a jest szansa, że odzyskasz swoje pieniądze.