Analiza SWOT sklepu internetowego – poznaj swoje mocne i słabe strony

Czym jest analiza SWOT sklepu internetowego?

Założenia analizy SWOT zostały opracowane ponad pół wieku temu na Uniwersytecie Harvarda i są wykorzystywane do dziś. Aktywnie korzystają z niej zarówno duże, jak i małe przedsiębiorstwa działające stacjonarnie i online. Sięgają po nią też agencje SEM, przeprowadzając audyt marketingowy, uniwersytety polecają SWOT do analizy ścieżki kariery, a samorządy z pomocą tej metody badają swoją sytuację gospodarczo – społeczną. Czym jednak jest analiza SWOT?

Jest to jedna z metod marketingu strategicznego. Wykorzystuje się ją do określania pozycji firmy na rynku i w dalszej kolejności wyznaczania jej działań. Z jej pomocą można wskazać mocne i słabe strony, szanse i zagrożenia rynkowe. Informacje dostarczane przez analizę SWOT pozwolą Ci pracować nad doskonaleniem firmy i jej zespołu, a także wyprzedzać rynkowe trendy.

Co oznacza SWOT?

Skrót SWOT jest akronimem angielskich słów strengths (mocne strony), weaknesses (słabe strony), opportunities (szanse) i threats (zagrożenia). Każdy z tych czynników odgrywa ważną rolę w analizie, a także prawidłowym funkcjonowaniu sklepu internetowego. Co one oznaczają?

• Strengths, czyli silne strony sklepu internetowego to te elementy, które dają Ci przewagę konkurencyjną, wyróżniają na tle innych ofert i przyczyniają się do rozwoju marki; strengths odnoszą się do wewnętrznych inicjatyw, czyli atutów występujących wewnątrz firmy np. posiadanie lojalnej grupy konsumentów czy wykwalifikowanego zespołu;
• Weaknesses, czyli słabe strony sklepu internetowego; zalicza się do nich elementy osłabiające i hamujące rozwój firmy oraz te, w których konkurencja radzi sobie lepiej od Ciebie; podobnie jak silne strony sklepu internetowego te słabe odnoszą się do wewnętrznych działań i czynników;
• Opportunities, czyli szanse w sklepie internetowym; w nich znajdują się wszystkie zewnętrzne inicjatywy, które pomogą w osiągnięciu silniejszej pozycji konkurencyjnej; na szanse nie masz wpływu (są one niezależne od Ciebie), ważne jest jednak ich dostrzeżenie i wykorzystanie;
• Threats, czyli zagrożenia w sklepie internetowym mogące powodować problemy w działaniu; tak samo jak w przypadku szans na zagrożenia też nie masz wpływu – są one poza Twoją kontrolą; przykładem threats są np. zmiany w przepisach podatkowych/prawnych; pandemia, wybuch wojny, nowy konkurent na rynku itp.

Każdy z tych elementów analizy SWOT ma taką samą wagę i musi zostać szczegółowo przeanalizowany i opracowany.

Kiedy i dlaczego warto zrobić analizę SWOT?

Analiza SWOT w marketingu ma wszechstronne zastosowanie. Zaleca się, aby wykonać ją już na etapie planowania uruchomienia sklepu internetowego. Dzięki temu dowiesz się, czy Twój pomysł ma szansę (i jakie one będą) na powodzenie. Po analizę SWOT powinieneś również sięgać po uruchomieniu sklepu online. Najlepiej wykonywać ją regularnie, ponieważ zarówno na rynku, jak i w samej firmie stale zachodzą zmiany. Te na pierwszy rzut oka mogą być niezauważalne lub drobne, w rzeczywistości jednak będą mieć duży wpływ na funkcjonowanie sklepu internetowego. Korzyści z analizy SWOT sklepu internetowego to:

• Możliwość zidentyfikowania obszarów wymagających poprawy;
• Zrozumienie pozycji marki na rynku;
• Wskazanie, jak efektownie wykorzystać swoje mocne strony,
• Zminimalizowanie zagrożeń i słabych stron sklepu internetowego,
• Możliwość proaktywnego zareagowania na zmiany zachodzące na rynku;
• Wskazania trendów zachodzących w branży;
• Możliwość skutecznego reagowania na działania konkurencji.

Na bazie analizy SWOT może więc powstać strategia marketingowa przedsiębiorstwa lub plan działania dotyczące jednorazowego projektu. Wnioski ze SWOT są również dobrą podstawą:

• planów naprawczych,
• podjęcia decyzji o wejściu na rynki zagraniczne,
• rezygnacji lub podjęcia współpracy z zewnętrznymi podmiotami np. agencją marketingową;
• dywersyfikacji źródła ruchu,
• zwiększenia budżetu reklamowego i SEO,
• rozszerzenia lub ograniczenia oferty;
• decyzji o budowaniu nowej strony internetowej,
• zmian ścieżki zakupowej i procedur związanych z wysyłkami, reklamacjami itd.

Jak się przygotować do analizy SWOT?

Analiza SWOT sklepu internetowego nie jest trudna do przeprowadzenia, warto jednak do niej się przygotować. Przede wszystkim musisz przewidzieć odpowiednią ilość czasu na jej przygotowanie. Nie może ona być przeprowadzona pobieżnie, a ta rzetelna zajmie więcej niż godzinę czy dwie. Na analizę SWOT sklepu internetowego przeznacz ok. 7 dni.

Przed rozpoczęciem działań upewnij się także, że zebrałeś wszystkie niezbędne dane. Jak możesz je pozyskać? Przede wszystkim zgromadź raporty finansowe, metryki dotyczące marketingu i sprzedaży, opinie klientów, raporty o rynku e-commerce i branży działalności sklepu internetowego. Oprócz tego informacje potrzebne do analizy SWOT pozyskasz z:

• Burzy mózgów przeprowadzonej w gronie pracowników; jeśli prowadzisz mały sklep internetowy, na spotkanie zaproś wszystkich pracowników; kiedy nie jest to możliwe, postaw na reprezentacje z każdego działu, osoby z różnym doświadczeniem i stażem w firmie;
• Analizy e-commerce, czyli przyjrzenie się działaniom podejmowanym przez firmy podobne do Twojej; dowiesz się z niej, co robią one lepiej, a co gorzej; analiza konkurencji e-commerce pomoże Ci też dostrzec trendy w branży.

Jak wykonać analizę SWOT sklepu internetowego?

Do wykonania analizy SWOT nie potrzebujesz żadnych specjalnych narzędzi. Wykonasz ją opisowo, korzystając z kartki podzielonej na cztery części (mocne i słabe strony, szanse i zagrożenia). Pola możesz wypełniać w dowolnej kolejności, najlepiej od podpunktów. Jeśli, któryś ze zidentyfikowanych czynników nie pasuje do żadnej z kategorii SWOT, to go pomiń.

Jak określić mocne strony sklepu internetowego?

Przy określaniu mocnych stron sklepu internetowego Twoim zadaniem jest wskazanie, czy wyróżniasz się na tle konkurencji. Skup się na przeanalizowaniu wszystkich czynników sprawiających, że klienci robią zakupy w Twoim sklepie i chętnie do niego wracają. Pamiętaj, aby wskazywać jedynie cechy unikalne, przynoszące faktyczne korzyści (również konsumentom).

Przykładowe mocne strony sklepu internetowego:

• Bogaty asortyment w porównaniu do konkurencji;
• Oryginalne produkty/ usługi — np. jesteś jedynym dystrybutorem w Polsce danej marki;
• Innowacyjność oferty,
• Atrakcyjne warunki dostawy, np. wysyłka w dniu zamówienia, darmowa dostawa, dostępność różnych form wysyłki, dostawa zagranicę, możliwość odbioru osobistego, możliwość zapakowania na prezent;
• Przyjazna polityka zwrotów, np. długi okres zwrotu, przesyłka na Twój koszt;
• Konkurencyjne ceny;
• Dobre opinie o marce;
• Łatwa i czytelna strona www;
• Widoczność w TOP10 w Google na kluczowe frazy,
• Wysoki poziom lojalności klientów.

Jak określić słabe strony sklepu internetowego?

Słabe strony to te aspekty, które negatywnie działają na wizerunek i funkcjonowanie sklepu internetowego i wynikają z wewnętrznych uwarunkowań. Wnioski z analizy SWOT pomogą je całkowicie wyeliminować lub ograniczyć ich wypływ na rozwój firmy. Wskazując słabe strony sklepu online, musisz być ze sobą szczery i nie ukrywać żadnych niedoskonałości, biznesu. 

Ich przykładem mogą być te same kwestie, które wskazaliśmy w mocnych stronach – jeśli w tych zakresach konkurencja jest od Ciebie lepsza. Oprócz tego często przedsiębiorstwa e-commerce jako swoje słabe strony wskazują:

• Budżet, który ogranicza lub uniemożliwia podjęcie pewnych działań;
• Niedoświadczony zespół i brak specjalistów w firmie;
• Słaba obsługa klienta;
• Brak świadomości marki;
• Niski poziom zaangażowania klientów w social mediach i na stronie;
• Brak zoptymalizowanej strony www;
• Brak powiązania z zewnętrznymi platformami np. Allegro czy eBay.

Jak określić szanse dla sklepu internetowego?

Określając szansę dla sklepu internetowego, musisz skupić się na analizie otaczającego Cię środowiska biznesowego. Zastanów się, które trendy i działania zewnętrzne (np. ustawodawcy, konkurencji) daje Twojej marce możliwość rozwoju. Do takich zaliczyć możesz m.in.:

• Zwiększony popyt na sprzedawany przez Ciebie asortyment;
• Stale rosnące zainteresowanie zakupami online;
• Bieżące trendy, promujące Twoje produkty,
• Pojawienie się nowych narzędzi np. AI, które umożliwią zwiększenie efektywności Twojego sklepu;
• Zmiany w prawie, które pozwolą Ci skorzystać z ulg podatkowych;
• Brak lub słabo rozwinięta konkurencja.

Jak określić zagrożenia dla sklepu internetowego?

Zagrożenie dla sklepu internetowego stanowić mogą czynniki ekonomiczne, społeczne i polityczne. Do takich zaliczyć możesz:

• Rosnące ceny komponentów i półproduktów,
• Zwiększające się koszty transportu,
• Dynamiczne zmiany na rynku,
• Inflacja,
• Zmiany w prawie wprowadzające nowe obciążenia względem przedsiębiorców,
• Mocna konkurencja,
• Rozwój technologii, które zagrażają Twojej branży,
• Wprowadzenie na rynek tańszych zamienników dla Twoich produktów,
• Pojawianie się konkurencji o większych zasobach finansowych, produktowych, personalnych.

Analiza SWOT marketing – jakich błędów unikać?

Przeprowadzenie analizy SWOT w sklepie internetowym nie należy do trudnych zadań – bez problemu możesz ją wykonać samodzielnie. Aby jednak była rzetelna, musisz wystrzegać się błędów. Jednym z podstawowych jest ryzyko braku obiektywizmu. Przedsiębiorcy często trudno jest szczerze wskazać słabe strony sklepu on-line. To, dlatego analiza SWOT powinna być przeprowadzana w grupie lub też zlecona zewnętrznej filmie. Pozwoli to na obiektywne przyjrzenie się tematowi i wskazanie mocnych i słabych stron, szans i zagrożeń bez emocji.

W przeprowadzeniu analizy SWOT wyzwaniem może być również określenie w skali tego, co trudno jest zmierzyć. Przykładem może być innowacyjność firmy czy jej renoma/ wizerunek. Chcąc uniknąć błędów najlepiej kierować się porównaniem do bezpośredniej konkurencji lub też ocenić progres przedsiębiorstwa w czasie.

Analiza SWOT i co dalej?

Wnioski z analizy SWOT dla e-commerce pozwolą Ci określić, jaką strategię działania ma przyjąć Twój biznes. Tą uzależnij od tego, który z czynników SWOT będzie dominujący. Oto Twoje możliwości. 

• Strategia agresywna. Analiza wykazała, że silne strony i szansę przeważają nad tymi słabymi i zagrożeniami? W takiej sytuacji najlepsze rozwiązanie stanowi strategia agresywna. Obierając ją, wykorzystujesz mocne strony, aby nie zaprzepaścić pojawiających się szans.
• Strategia konkurencyjna. Jest ona zalecana, kiedy słabe strony dominują nad tymi mocnymi, ale szanse przeważają nad zagrożeniami. Zakłada ona, że stawiając na szanse, wyeliminujesz słabe strony i wypłyniesz na szerokie wody.
• Strategia konserwatywna. W przypadku, gdy w analizie SWOT dominują mocne strony i zagrożenia, użyj tych pierwszych, aby przezwyciężyć te drugie.
• Strategia defensywna. Zalecana jest, kiedy przewagę zyskują słabe strony i zagrożenia. Celem tej strategii jest przetrwanie biznesu.

Z analizą SWOT powinien zaprzyjaźnić się każdy przedsiębiorca. Obowiązkowo musisz przeprowadzić ją przed wdrożeniem pomysłu na sklep w życie. Pomoże Ci ona również na kolejnych etapach prowadzenia biznesu. Na podstawie jej wniosków, określisz pozycję swojego sklepu internetowego na rynku, opracujesz strategię rozwoju, przede wszystkim jednak analiza SWOT wskaże, które obszary wymagają optymalizacji i udoskonalenia, aby twój biznes mógł bez przeszkód się rozwijać.